John Cazale Kimdir?

John cazale kimdir? Evet güzel soru, ismi pek tanıdık gelmez oyuncu mu? Milyoner mi? Yoksa  futbolcu mu? Her şeyi oldurabilecek karizmada bir gavur ismi. Kendisi oyuncudur ama fazla tanınmama sebebi filmlerinin başarısız, amatör veya sadece kült olmasından değil yenik düştüğü kanser hastalığındandır.

John cazale İtalyan asıllı Amerikalı bi arkadaş, çok zengin bi aileden de gelmiyor, oyuncu olmak için 20'li yaşlarında harıl harıl çalışıyır, geçimini sağlamak için fotoğrafçılık, kuryecilik, taksi şoförlüğü, amelelik ne bulursa yapıyor, bu işlerinden birinde dünya ahiret dostu al pacinoyla tanışır ve onun da sinemaya ilgili olması hasebiyle işten kalan vakitlerinde tiyatro eğitimi alırlar, arada dandik tiyatrolarda oynadıkları da olmuştur. Al pacino "the panic in needle park"ta oynadığında oyunculuğu pek beğenilmez ama beğenen biri vardır: "Francis ford coppola". Coppola, onu ve çok samimi arkadaşı john cazale'yi godfather'da düşünmektedir lakin ciddi tereddütleri vardır. Bu seçiminden ötürü çokça da tepki alır, filmde john cazale'nin rolü çok da önemli değildi ama al pacino sağlam rol almıştı. O rolün hakkı dustin hufman diyen lavuklara inat filmini bizim bırolarla çeker ve ne kadar haklı olduğunu gösterir.

John cazale hakkın rahmetine erken kavuşmuştu dolayısıyla fazla filmi yoktu, 5-6 tane filmde oynayabilmişti ama bu filmler çok güzel filmlerdi. Öldüğünde merly streep ablamızla nişanlıydı, gerçek hayatta da filmlerdeki gibi yaralı ceylan misali baktığı asla olayları kötüye vurmadığı söylenirdi. Adamın hasıydı yani

Onu "the american way" ve "n.y.p.d."nın da görürüz ilk ama bunlar amatör çalışmalar, zaten internette de pek yok, o sıralar al pacino da amatör tiyatrolarda boy göstermekte ama ilk beraber tv ye çıktıkları "n.y.p.d" olur.

Daha sonra ikisini de beğenip keşfeden coppola onları godfather'da düşünür, kimileri john cazale'nin al pacino tarafından filme dahil ettirildiğini söyler ama daha al pacino, coppola'dan bi şey isteyecek pozisyonda da değildir yani bu düşünceye katılmıyorum neyse

 

John cazale'nin adam akıllı ilk filmi godfather'dır, burada fredo corleone rolüyle karşımıza çıkar. Don corleone'nun üç oğlu vardır; en büyükleri hırslı ve yarım akıllı sonny idi, aileye ilerde liderlik etmesi bekleniyordu,  o olmadı küçük oğlan michael yani al pacino, ama hiç kimse fredo'yu yani bizim john cazale'yi düşünmüyordu. John cazale'nin tüm filmlerinde gözüken loser karakterinin ilki de buraya dayanmaktadır. Öyle güzel bir karakter canlandırdı ki tüm mafya ve gücün arasında sinema severler fredo'yu sevdiler, coppola da sevdi ve onu tüm mafya kurgusunun içine dahil ederek ikinci filmde de önemli bi rol verdi. Godfather'da ezikliğinin farkında olan fredo bi gün aile reisi olan küçük kardeşine "ben senin ağabeyinim tamam mı bana artistlik yapma" deyip akabinde ağlıyordu. Biraz da alık bi karakteri vardı ama zaten etrafımızda öyle tipler yok mu, alışmışız hep en güzeli en zengini en kudretliyi sevmeye ezik, kendini ispatlamaya çalışan, çok fazla zeki olmayan bi karakteri sevemezmiydik, işte ben de coppola da bu karakteri çok sevmiştik.

Bir sonraki filmi "conversation" olur, burada karşımıza stan rolüyle çıkar, artık daha farklı oyuncular ile oynamaktadır. Yine coppola'nın yönettiği bu filmde yakın arkadaşı Gene hackman ona eşlik eder daha doğrusu o, Gene hackman'a eşlik eder. Ya hani mahalle maçında alışırken ilk sırada seçilmeyen tipler vardır ya onun ilk seçilmeyeceğini bildiğin için rahatsındır fakat onsuz da takım bi boka yaramaz. İşte john cazale de artık öyle bi adam olmuştu. Asla başrol için uygun olmamıştı ama onsuz da oynadığı filmler tatsız olacaktı. Bu filmde paranoyak bi adam olan gene hackman'a yardım eder bizim naif john cazalemiz. Arada kendi yorumlarını da katmaya çalışır ama onun rolü coppola'ya göre hep aynıydı; tatile gidince sadece muhabbeti dinlenilen mangala otele karıştırılmayan arkadaş modeli.

Ardından bi coppola filmi daha gelir; godfather part-2. Müthiş bi film daha, john cazale yine fredo rolüyle döktürüyor. Burada biraz daha o saflığından sıyrılıp aileye kendini kanıtlama çabasında bir hali var ama sonu iyi olmuyor. Sen hep sevilen, ezik, alık kardeş olarak kalmalıydın fredo. Sonunda karakterine ihanet ettiğinden bunalıma girer ve aileye, michael'a yamuk yapar, ve öldürülür. Çocukluk sahnelerinin gösterildiği yerlerde bile Robert de niro yani don corleone onu eline alıp da bi sevmez, hakkaten bazı çocuklar arada condom hatası, yanlışlıkla olup da pek sevilmez ya hani,  zaten zatürre de oluyor tam da fredoya göre bi çocukluk. John Cazale bu filmlerin hiç birinde ön planda olmamıştı fakat kariyeri emin adımlarla ilerlemekteydi.

Bir sonraki filmi al pacinoyla beraber baş rolünü oynadığı "dog day afternoon" idi. Bu film de bir başyapıt olmuştu. Gerçek bir hikayeden esinlenilen bu filmde john cazale, sal rolüyle karşımızdadır. Ama bu karakter bize hiç yabancı gelmez sanki diğer filmlerden çıkıp gelmiş gibi yine manipüle edilebilen, gariban ama güvenilir bir dost. Al pacino yani sunny şişman bi karıyla evlidir ama bi ibneye aşık olur ve ona evlenme sözü verir lakin adamdaki fazlalığın kesilmesi şart bunun için de para lazım, ne yapalım banka soyalım, ee hangi salak bunun için bana yardım eder tabiki de sal, yani bankayı soysan nolacak gidip paraları mı yiyecen hayır, arkadaşı ister o da yardım eder. Banka soyulurkenki diyaloglar, onun işi ciddiye vurma çabaları, işin anlamsızlığını anlamaya başlaması felan ama yine de arkadaşını satmaz ve en sonunda da yakalanırlar, kimsenin malına parasına dokunmamışlarken polislerin birini öldürmesi gerekir o da tabii ki en masumumuz sal'dir. Bakıyosun arkadaşını satan sunny'dir kesinlikle sal değil, dünya da böyle değil mi zaten. Üzülürsün filmin sonunda hep mi ezilecen lan john cazale diye ama artık al pacino'ya da en iyi aktör olma yarışında beni unutma der gibidir.

Üstadın son filmi ise "the deer hunter" olur. Bu filmde nişanlısı merly streep, Robert de niro, john savage, christopher walken gibi oyuncular vardır da bu film çekilirken john cazale de hiç iyi değildir. Rolünün hakkını yine verir ama bu sefer bi farklılık hissedersin yine ezik bi karakterde olmasına rağmen gözlerinden gerçekten hasta olduğunu anlarsın, demagoji yapmıyoruz lan izle bak. Bazı kere filmde rahatsızlanır ama durumu çok az kişi bilmektedir. Şerefsiz yönetmen de sonunda öğrenir ve artık onsuz filmi çekmenin daha iyi olabileceğini söyler hani onsuz da olabilirdi film çok az rolü vardı. Bunu duyan merly streep o yoksa ben de yokum der ve yönetmen john cazale'yi yani stan karakterini filmden çıkarmaz. Bu film de çok başarılı olur lakin film tamamlandıktan kısa bir süre sonra john cazale vefat eder.

 

Geriye çok başarılı 5 tane film, en iyi yardımcı rolünde golden globe adaylığı (kazanamadı ama möhim değel), şahane dostluklar, üzgün bi nişanlı, kimsenin beceremeyeceği bizden biri karakterini bırakmıştır. O hep kaybeden rollerindeydi ama yönetmenler; coppola ve cazale'nin rollerinin sayesinde onun gibi karakterlerin önemini anladı. 6 milyar insanız, hangimiz uzaylılar dünyayı işgal ettiğinde çok güzel bi mankenle sevişirken dünyayı kurtarıyoz ki ama hepimiz yeri geliyor cazale'nin karakterleri gibi siklenmiyoruz, aşağılanıyoz ve hor görülüyoruz. Aslında hepimiz biraz da olsa onun gibi ezik değil miyiz?